Loratadyna z mometazonem skuteczniejsza w leczeniu alergicznego nieżytu nosa

Jak przeprowadzono badanie kliniczne?

Przeprowadzone prospektywne badanie kliniczne z randomizacją objęło 116 pacjentów z alergicznym nieżytem nosa (AR), leczonych w okresie od stycznia 2021 do kwietnia 2023 roku. Pacjenci zostali losowo przydzieleni do grupy kontrolnej (n=58) otrzymującej monoterapię loratadyną lub grupy badanej (n=58) leczonej kombinacją loratadyny z mometazonem furoesat. Badanie uzyskało akceptację Komisji Etycznej Szpitala Ogólnego Uniwersytetu Medycznego Ningxia.

Do badania włączono pacjentów spełniających kryteria diagnostyczne AR według chińskich wytycznych (2022), którzy nie otrzymywali wcześniej glikokortykosteroidów ani leków przeciwhistaminowych. Wykluczono osoby z astmą, innymi chorobami układu oddechowego, kobiety w ciąży lub karmiące piersią, pacjentów z nowotworami złośliwymi, chorobami zakaźnymi, ciężkimi schorzeniami organicznymi serca, wątroby lub nerek, niedoborami odporności oraz pacjentów z polipami nosa, zapaleniem zatok lub innymi nieprawidłowościami anatomicznymi nosa.

Czy terapia skojarzona przynosi lepsze efekty?

Wszyscy pacjenci otrzymywali irygację nosa solą fizjologiczną (240 ml każdego dnia rano). Grupa kontrolna przyjmowała loratadynę (10 mg/dobę) podawaną doustnie 1 godzinę przed snem. Grupa badana otrzymywała dodatkowo mometazon furoesat w dawce 100 μg do każdego nozdrza raz dziennie przed snem, z możliwością redukcji dawki do 50 μg przy poprawie objawów klinicznych. Leczenie w obu grupach trwało 1 miesiąc. Oceniano nasilenie objawów nosowych (niedrożność, świąd, kichanie, wyciek z nosa) oraz wskaźniki serologiczne (IgE, IL-6, IL-10, TGF-β1) przed i po leczeniu.

Wyniki badania wykazały, że po zakończeniu terapii wszystkie oceniane parametry objawów nosowych były istotnie niższe w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną (p<0,001). Nasilenie niedrożności nosa w grupie badanej zmniejszyło się z wyjściowych 7,32±0,67 do 1,46±0,43 punktów (redukcja o 80,1%), świądu nosa z 7,67±0,73 do 1,32±0,23 (redukcja o 82,8%), kichania z 7,83±0,59 do 1,27±0,38 (redukcja o 83,8%), a wycieku z nosa z 7,79±0,65 do 1,09±0,32 (redukcja o 86,0%).

Analizy serologiczne wykazały istotne obniżenie poziomu IgE (117,29 vs 157,43 U/ml), IL-6 (5,18 vs 7,38 ng/ml) i TGF-β1 (271,29 vs 323,87 ng/L) w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną (wszystkie p<0,001). Interesującym zjawiskiem było relatywnie wyższe stężenie IL-10 w grupie badanej (14,28 vs 12,18 ng/ml; p<0,001), co może odzwierciedlać złożone mechanizmy przeciwzapalne mometazonu. Warto zauważyć, że poziom IL-10 w grupie badanej zmniejszył się z wyjściowego 29,38±2,01 do 14,28±1,87 ng/ml po leczeniu, co stanowiło mniej wyraźną redukcję w porównaniu z grupą kontrolną (spadek z 29,32±1,97 do 12,18±1,79 ng/ml).

Ogólny wskaźnik odpowiedzi na leczenie był istotnie wyższy w grupie badanej niż w grupie kontrolnej (98,28% vs 87,93%; p=0,028). W grupie badanej u 53,45% pacjentów uzyskano znaczącą poprawę, a u 44,83% poprawę, podczas gdy w grupie kontrolnej odpowiednio u 37,93% i 50,00%. Tylko u 1,72% pacjentów w grupie badanej leczenie było nieskuteczne, w porównaniu do 12,07% w grupie kontrolnej. Obliczony wskaźnik NNT (number needed to treat) wyniósł 9, co oznacza, że należy leczyć 9 pacjentów terapią skojarzoną zamiast monoterapią, aby uzyskać jeden dodatkowy przypadek skutecznej odpowiedzi na leczenie.

Co mówią mechanizmy i ograniczenia badania?

Alergiczny nieżyt nosa wynika z zapalenia błony śluzowej nosa mediowanego głównie przez przeciwciała IgE. Początkowa ekspozycja na alergen wywołuje produkcję IgE, które wiążą się z eozynofilami i komórkami tucznymi, powodując uczulenie. Przy ponownej ekspozycji komórki te uwalniają mediatory bioaktywne (np. interleukiny, histaminę), prowadząc do zwiększonej przepuszczalności naczyń, skurczu mięśni gładkich i nadmiernego wydzielania gruczołów, co ostatecznie upośledza funkcje oddechowe i słuchowe. Nieleczony AR może prowadzić do powikłań takich jak astma, zapalenie spojówek i uszkodzenie śródbłonka naczyniowego, poważnie wpływając na jakość życia pacjentów.

Mometazon furoesat, silny glikokortykosteroid miejscowy, wywiera działanie przeciwalergiczne poprzez zmniejszenie przepuszczalności naczyń włosowatych, hamowanie migracji komórek zapalnych i tłumienie uwalniania cytokin. Jego niska biodostępność minimalizuje ogólnoustrojowe działania niepożądane, co czyni go odpowiednim do przewlekłego stosowania. Badania wykazują szybki początek działania (7 godzin) i długotrwałą skuteczność. Loratadyna, antagonista receptora H1, jest długo działającym trójcyklicznym lekiem przeciwhistaminowym, który specyficznie wybiera obwodowe receptory H1 i konkurencyjnie hamuje różne reakcje alergiczne wywoływane przez histaminę.

Wyniki badania wskazują, że terapia skojarzona loratadyną i mometazonem furoesat jest skuteczniejsza niż monoterapia loratadyną w leczeniu AR, zapewniając lepszą kontrolę objawów i redukcję markerów zapalnych przy zachowaniu korzystnego profilu bezpieczeństwa. Znacząca redukcja zarówno wyników objawów nosowych, jak i markerów serologicznych w grupie badanej sugeruje, że połączenie loratadyny i mometazonu furoesat jest nie tylko skuteczne w łagodzeniu objawów klinicznych, ale także korzystne w zmniejszaniu ogólnoustrojowego stanu zapalnego.

Ograniczeniami badania są mała liczebność próby, krótki okres obserwacji oraz brak długoterminowej oceny skuteczności. Przyszłe badania powinny obejmować większą randomizowaną próbę z zaślepieniem i dłuższym okresem obserwacji, aby potwierdzić długoterminowe korzyści i bezpieczeństwo terapii skojarzonej w leczeniu alergicznego nieżytu nosa.

Podsumowanie

Badanie kliniczne przeprowadzone na 116 pacjentach z alergicznym nieżytem nosa porównywało skuteczność monoterapii loratadyną z terapią skojarzoną loratadyny i mometazonu furoesat. Grupa stosująca terapię skojarzoną osiągnęła znacząco lepsze wyniki w zakresie redukcji objawów nosowych, z poprawą sięgającą 80-86% w przypadku niedrożności, świądu, kichania i wycieku z nosa. Analiza serologiczna wykazała istotne obniżenie markerów zapalnych IgE, IL-6 i TGF-β1 w grupie badanej. Ogólny wskaźnik odpowiedzi na leczenie był wyższy w grupie stosującej terapię skojarzoną (98,28%) w porównaniu z grupą kontrolną (87,93%). Badanie, mimo ograniczeń w postaci małej liczebności próby i krótkiego okresu obserwacji, wskazuje na wyższą skuteczność terapii skojarzonej w leczeniu alergicznego nieżytu nosa.